سرسیلندر خودرو
سرسیلندر قطعه ای ریختهگری شده است که معمولا از جنس چدن یا آلیاژهای آهن ، مس یا آلومینیوم ساخته میشود. شکل کلی سرسیلندر با شکل سیلندر موتور متناسب است به نحوی که باید تمام قسمتهای آنها با یکدیگر در تناسب کامل باشند(موتورهای دوزمانه فاقد سرسیلندر میباشند) سرسیلندر باید با سیلندر تطابق کامل داشته باشد تا بتواند از نشت گازهای ایجاد شده در سیلندر یا گاز های موجود در محفظه ی احتراق جلوگیری کند.
در ضمن مجاری سرسیلندر باید با مجاری سیلندر باید در امتداد یکدیگر باشد تا جریان آب و روغن از پوسته موتور به سرسیلندر رفته و پس از انجام روغن کاری و خنک کاری دوباره به سیلندر برگردد. البته برای انجام آب بندی کامل میان سیلندر و سرسیلندر از قطعه ای بنام واشر سرسیلندر استفاده می شود . جنس این واشر از دونیت ( ماده ای نسوز ) است که باعث میشود از محل اتصال سیلندر و سرسیلندر هیچگونه گاز یا مایعی عبور نکند.
سرسیلندر به وسیله تعدادی پیچ کاملاً به بدنه موتور بسته می شود. سرسیلندر باید دارای سطحی صیقلی و پرداخت شده باشد. تاببرداشتن یا وجود خراشهای عمیق در قسمت بالای بدنه موتور و یا قسمت تحتانی سرسیلندر میتواند مانع آب بندی کامل آن گردد. در صورت جزئی بودن این نقایص میتوان با صفحه تراشی آنها را رفع کرد در غیر اینصورت باید قطعه به صورت کامل تعویض گردد.
سرسیلندر دارای مجاری متعددی است. برخی از آنها جهت گردش آب و روغن و برخی دیگر جهت ورود هوا به داخل محفظه ی احتراق تعبیه شدهاند، که به آنها مانیفولد هوا گفته می شود .مجاری دیگری برای خروج گازهای ناشی از احتراق از محفظه ی احتراق در نظر گرفته شدهاند که به آنها مانیفولد دود گفته می شود .
اجزای دیگری که بر روی سرسیلندر موتورها نصب میشود، سوپاپ ها هستند . که شامل سوپاپ ، میل سوپاپ ، اسبک ها، فنرها و دیگر ملزومات آن است.
عمل تراکم مخلوط هوا و سوخت و انفجار این مخلوط در اتاقک درون سوزی صورت میگیرد که در بدنه سرسیلندر تعبیه شده است. اتاقک درون سوزی از لحاظ شکل و ابعاد به شکل های گوناگونی وجود دارد . ناگفته نماند که سرسیلندر در زیر یک درپوش محفوظ است.
عمده قطعاتی که در سرسیلندر تحرک دارند همان سوپاپ های سرسیلندر هستند که باید به صورت بسیار دقیق و متناسب با حرکات پیستون باز و بسته شوند. عمل باز و بسته شدن این سوپاپها و نیز زمان بندی آن (تعیین مدت زمان بسته بودن یا باز بودن سوپاپ ها) به وسیله ی میل سوپاپ انجام میپذیرد. بخش های دیگر سرسیلندر که فاقد حرکت و ثابت هستند، کافی است در برابر حرارتهای بالای ایجاد شده در اثر احتراق و نیز در برابر شوکهای به وجود آمده در اثر انفجار سوخت پایداری لازم را داشته باشند. البته باز بودن مجاری عبور آب و روغن نیز برای عملکرد درست ضروری است.
سرسیلندرها تنها در موتورهای احتراق داخلی چهار زمانه وجود دارند و علت استفاده از آنها این است که اگر به علت خرابی نیاز باشد که سیلندرها یا پیستون ها نیاز به تعمیر و یا حتی تعویض داشته باشند ، با بازکردن سرسیلندر دسترسی به آنها بسیار سادهتر خواهد بود.